Bán cổ phần khơi mào là một thuật ngữ phổ biến trong kinh doanh, là một trong những lựa chọn đối với nhiều doanh nghiệp để phát triển và tăng trưởng bền vững.
Bán cổ phần khơi mào là gì?
Hoạt động bán cổ phần khơi mào, còn gọi là chia tách một phần, xảy ra khi công ty mẹ tiến hành bán ra công chúng lần đầu một lượng nhỏ (dưới 20%) cổ phần của công ty con mà nó nắm hoàn toàn quyền sở hữu.
Thương vụ này không chỉ cho phép công ty mẹ huy động được lượng vốn cần thiết mà còn giúp họ giữ lại quyền kiểm soát với công ty con. Thông thường, sau khi bán bớt một phần nhỏ cổ phần của công ty con ra công chúng, công ty mẹ sẽ bán nốt số còn lại vào một thời điểm sau đó.
Việc bán khơi mào một lượng cổ phần nhỏ có thể coi là bước khởi đầu cho quá trình chia tách công ty. Các tập đoàn đa ngành khi phát triển đến một mức độ nhất định, hoặc trong những điều kiện kinh tế không thuận lợi có xu hướng sắp xếp lại hoạt động của họ cho hợp lý hơn. Một trong các lựa chọn là bán bớt những công ty con phát triển không tốt lắm. Công ty đó có thể ít liên quan đến lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của công ty, thông qua việc phát hành cổ phiếu công ty ra thị trường chứng khoán.
Cách thức hoạt động của việc bán cổ phần khơi mào
Thông thường, các công ty thường không bán hết ngay 100% số cổ phần của công ty con này ngay sau khi phát hành mà chỉ bán khơi mào một số lượng nhỏ vì một số lý do sau: trước khi phát hành cổ phiếu ra thị trường, các công ty con này thường thuộc quyền sở hữu 100% của công ty mẹ, và ít được thị trường biết đến.
Việc bán khơi mào một lượng nhỏ cổ phần ra thị trường chứng khoán giúp công ty con này được các nhà đầu tư quan tâm hơn và nó có thể giúp giá cổ phiếu tăng dần lên sau một thời gian. Như cách một nhà phân tích nói là nó giúp ” khai phá giá trị tiềm ẩn của những công ty con”. Đó thực chất là quá trình công ty mẹ tiếp thị cho cổ phiếu trước khi bán nó.
Tuy nhiên, không phải mọi cổ phiếu sau khi bán khơi mào đều được bán hết sau đó. Nếu công ty mẹ công bố rõ ràng ý định bán hoàn toàn cổ phần của công ty con trong tương lai thì giá cổ phiếu mới tăng. Trường hợp ngược lại cổ phiếu của công ty con này thường không hấp dẫn nhà đầu tư bằng.
Bán cổ phần khơi mào mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp?
Chiến lược này thường mang lại lợi ích cho cả công ty mẹ cũng như công ty con. Một trong những lợi ích là việc tạo ra hai thực thể riêng biệt từ một thực thể lớn hơn, cũ hơn với các doanh nghiệp cốt lõi đa dạng. Sau đó, nó có thể giúp hạn chế sự phân tách các hoạt động của công ty mẹ. Từ đó nó giúp hợp lý hóa sự tập trung vào hoạt động cốt lõi.
Bán cổ phần khơi mào ban đầu được tạo ra với ý tưởng duy trì sự kiểm soát của công ty vô thời hạn đối với các công ty con. Trong khi nó vẫn thu hút thêm nguồn vốn và trao quyền ở một mức độ nhất định. Thực tế là rất ít công ty mẹ có thể tiếp tục giữ vững quyền kiểm soát với công ty mới sau vài năm. Hầu hết công ty mới sau khi hoạt động hiệu quả sẽ được mua lại bởi các bên thứ ba.
Tất nhiên, các công ty mẹ luôn cố gắng bảo lưu quyền quản lý, kiểm soát của họ càng lâu càng tốt. Bằng cách giữ lại hơn 50% vốn chủ sở hữu và chặn mua lại hoặc tăng cổ phần của các đối thủ cạnh tranh. Cách này giúp họ kéo dài thời gian sở hữu công ty con nhưng lại có nguy cơ hạn chế một số lợi ích mà việc bán cổ phần này mang lại. Nhìn chung, xung đột giữa công ty mẹ và các thực thể bán cổ phần khơi mào chắc chắn sẽ xảy ra trong tương lai. Nhất là khi công ty con tách ra làm ăn tốt hơn và dần dần tự định vị được trên thị trường.
Kết luận
Các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng bán cổ phần khơi mào giúp tăng giá cổ phiếu trong ngắn hạn nhưng lại có thể khiến các cổ đông chịu thua lỗ trong dài hạn. Trên thực tế, khả năng giá trị lợi nhuận của cổ đông vẫn có thể tăng lên nếu công ty tuân theo kế hoạch có cấu trúc để tách hoàn toàn công ty con.
Theo SHS
