Nhà tiên tri Li Edelkoort – chuyên gia dự đoán xu hướng nổi tiếng thế giới sinh năm 1950 vừa có bài phỏng vấn trên Dezeen.com về những những ảnh hưởng của Covid-19 đến nhiều phương diện kinh tế, văn hóa, lối sống.
Edelkoort, người điều hành cơ quan dự báo thành phố New York Edelkoort Inc, đã viết thư cho Dezeen qua email từ Nam Phi, nơi bà đang tự cách ly sau bài giảng của mình tại hội nghị Design Indaba ở Cape Town vào tháng trước.
Edelkoort nói với Dezeen rằng loại virus này đang khiến thế giới bước vào thời kỳ “cách ly tiêu dùng” và sẽ có tác động sâu sắc đến kinh tế và văn hóa. Mọi người sẽ phải làm quen với việc sống với ít tài sản hơn và đi du lịch ít hơn, vì virus này phá vỡ chuỗi cung ứng và mạng lưới giao thông toàn cầu.
Dưới đây là nội cuộc phỏng vấn Edelkoort trên Dezeen.
Theo bà những tác động của Covid-19 là gì?
Thật khó có thể tính toán được khi những con số nhảy rất nhanh trong khoảng thời gian ngắn, do đó sự hoài nghi vẫn tiếp diễn. Hiện tại chỉ có Trung Quốc, Hàn Quốc và Ý đã đưa ra các biện pháp mà các nước khác sẽ phải làm theo.
Bất cứ ai vẫn đang lên kế hoạch cho các sự kiện công cộng trong những tháng tới có thể ngừng tổ chức ngay hôm nay và tìm ra những cách sáng tạo khác để truyền đạt và chuyển tiếp thông tin. Đây có thể là một tin rất buồn cho tất cả những sinh viên sắp tốt nghiệp.
Bà đã nói với tạp chí Quartz rằng: “Tôi nghĩ chúng ta nên rất biết ơn loại virus này vì đó có thể là lý do giúp chúng ta sống sót như một loài”. Câu nói đó có ý nghĩa gì?
Bài báo Quartz được lấy từ một cuộc phỏng vấn ngắn giữa giờ giải lao tại hội nghị Design Indaba và virus không phải là vấn đề chính, nhưng tôi vẫn giữ quan điểm của mình.
Là mục tiêu hàng đầu của loại virus này bởi tuổi già và tiền sử mắc các bệnh về đường hô hấp, tôi nhận thức được những mối nguy hiểm ngay lập tức đối với con người trên khắp thế giới. Và tôi rất buồn cho gia đình của những người đã hy sinh cho căn bệnh mới này. Hy vọng rằng, họ đã không chết trong vô vọng vì thế giới sẽ cố gắng hồi sinh nhân phẩm và sự sống còn của con người.
Sự bùng phát của Covid-19 sẽ buộc chúng ta phải sống chậm lại, từ chối đi máy bay, làm việc tại nhà, chỉ giải trí với những người bạn thân hoặc gia đình, học cách tự lập và chánh niệm.
Các buổi trình diễn thời trang sẽ trở nên kỳ quái và lạc lõng, các quảng cáo du lịch xâm nhập vào không gian máy tính có vẻ lố bịch, ý nghĩ về các dự án trong tương lai là mơ hồ và không có kết luận: liệu nó có còn quan trọng không? Mỗi ngày mới, chúng ta đặt câu hỏi cho từng hệ thống mà chúng ta đã biết từ khi sinh ra và xem xét sự sụp đổ có thể xảy ra.
Sự bùng phát của Covid-19 sẽ buộc chúng ta phải sống chậm lại, từ chối đi máy bay, làm việc tại nhà…
Li Edelkoort
Trong nhiều năm, chúng ta đã hiểu rằng để tồn tại như một loài và để giữ cho hành tinh này phát triển, chúng ta cần phải thực hiện những thay đổi hà khắc đối với cách chúng ta sống, đi lại, tiêu dùng và giải trí.
Chúng ta không thể tiếp tục sản xuất nhiều loại hàng hóa và nhiều lựa chọn như đã quen thuộc. Lượng thông tin khổng lồ về những thứ vô nghĩa đã làm tê liệt văn hóa của chúng ta. Có một nhận thức đang lớn dần trong thế hệ trẻ đó là việc sở hữu và tích trữ quần áo và xe hơi thậm chí không còn hấp dẫn.
Nhưng bằng cách nào đó tâm lý con người luôn chống lại và muốn kiểm tra xem mọi thứ liệu sẽ tự tiêu tan hay không, và tiếp tục chờ đợi thời gian trong khi làm việc như cũ. Do đó, việc dừng đột ngột của tất cả những điều này, gây ra bởi con virus, sẽ tước đoạt quyền quyết định khỏi tay chúng ta và sẽ làm mọi thứ chậm lại, với tốc độ đáng sợ ngay từ đầu.
Chúng ta không còn quen với việc làm việc mà không vội vã, chờ đợi câu trả lời, tìm kiếm các giải pháp cũng như sản xuất ở sân sau nhà mình. Kỹ năng cải tiến và sáng tạo là tài sản quý giá nhất.
Không nhiều người hiểu được những gì đang xảy ra với thế giới và nền kinh tế của chúng ta ngay bây giờ. Thông thường có tới 90% hàng hóa của các công ty được sản xuất tại Trung Quốc từ các nguyên liệu có nguồn gốc từ dầu hỏa như nhựa và polyester.
Chúng ta sẽ sớm thấy các kệ giày, điện thoại, quần áo và thậm chí cả kem đánh răng sẽ hết sạch. Chúng ta sẽ thiếu nguồn cung cấp y tế và sẽ thấy một điểm dừng trong việc sản xuất những món quà lưu niệm xấu xí và những chiếc túi vô dụng.
Chúng ta đã biết rằng quy trình thiết kế các sản phẩm thu đông đang không diễn ra như bình thường. Skype và DHL giúp đỡ chúng ta phần nào nhưng sắp tới sẽ có rất nhiều hàng hóa tầm thường được sản xuất chỉ dựa vào các công thức đã thành công trước đây. Đó là nếu mọi người thực sự vẫn có mong muốn mua một cái gì đó như một chiếc khăn cashmere hoặc một vật cho ngôi nhà.
Việc xuất khẩu sari tổng hợp không ngừng của Trung Quốc sang Ấn Độ và các đồ vật gia dụng bằng nhựa sang châu Phi, vốn đã khiến nền kinh tế địa phương đình trệ nhiều năm và gây ra thất nghiệp, ô nhiễm trong những năm qua cũng có thể dừng lại, mang lại cơ hội mới cho việc sản xuất tại địa phương.
Chúng ta sẽ ở một trang giấy trắng cho một khởi đầu mới bởi vì rất nhiều công ty và tiền sẽ bị xóa sổ trong quá trình chậm lại này. Chuyển hướng và khởi động lại sẽ đòi hỏi nhiều sự sáng suốt và táo bạo để xây dựng một nền kinh tế mới với các giá trị và cách thức khác để xử lý sản xuất, vận chuyển, phân phối và bán lẻ.
Loại virus tác động như thế nào đến lĩnh vực thiết kế và thời trang?
Chi phí thực sự của việc đóng cửa ở Ý và Nhật Bản, cũng như Hàn Quốc và Trung Quốc sẽ dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu với cường độ chưa từng có trước đây. Đây không phải là một cuộc khủng hoảng tài chính mà là một cuộc khủng hoảng gián đoạn. Mọi người ngừng di chuyển xung quanh, ngừng đi ra ngoài, ngừng chi tiêu, ngừng đi nghỉ mát, ngừng đi đến các sự kiện văn hóa, thậm chí đến nhà thờ!
Việc hoãn các sự kiện Tuần lễ thiết kế Milan (Salone del Mobile), Triển lãm kiến trúc Venice (Venice Architecture Biennale), các cuộc cầu nguyện của Giáo hoàng, có thể là Thế vận hội Olympic và hơn thế nữa, đều là những thảm họa kinh tế và sự tích lũy sẽ ngăn chặn tiền lưu thông. Tất cả các lĩnh vực sẽ bị lung lay, đặc biệt là các thương hiệu xa xỉ, hàng không, khách sạn, điện tử và thực phẩm nhập khẩu.
Thật không may, thảm họa này không có cách chữa trị ngay lập tức. Chúng ta sẽ phải thu dọn những thứ còn sót lại và phát minh lại mọi thứ từ đầu một khi dịch bệnh được kiểm soát. Và đây là điều mà tôi hy vọng: một hệ thống khác tốt hơn, sẽ được áp dụng với sự tôn trọng hơn đối với lao động và điều kiện của con người. Rốt cuộc, chúng ta sẽ buộc phải làm những điều mà chúng ta nên làm ngay từ đầu.
Bà nghĩ điều gì sẽ xảy ra trong vài tháng tới?
Ngay bây giờ chúng ta đang chứng kiến sự đóng cửa của xã hội, của từng quốc gia. Nam bán cầu ấm hơn dường như là một lợi thế nhưng chúng ta chưa biết điều đó chắc chắn không. Chúng ta sẽ phải quen với việc sống với ít nguồn cấp tin tức hơn, ít hàng hóa mới hơn. Chúng ta sẽ phải từ bỏ bớt các thói quen của mình như thể cai nghiện vậy. Chẳng hạn như ngừng hẳn việc shopping.
Có vẻ như chúng ta đang đồng loạt tiến hành việc cách ly tiêu dùng, khi mà chúng ta sẽ học cách hạnh phúc chỉ với một chiếc váy đơn giản, khám phá lại những đồ dùng yêu thích cũ mà chúng ta sở hữu, đọc một cuốn sách bị lãng quên hoặc nấu một bữa thịnh soạn để làm cho cuộc sống trở nên tươi đẹp. Tác động của virus sẽ mang tính quyết định trong việc xây dựng một thế giới khác biệt và sâu sắc khác nhau.
Theo bà những tác động về lâu dài đến xã hội và môi trường là gì?
Những hình ảnh gần đây về khí quyển tại Trung Quốc cho thấy hai tháng không sản xuất đã làm sạch bầu trời và cho phép mọi người dân được hít thở trở lại. Điều này có nghĩa là virus này cho thấy việc làm chậm lại và đóng cửa có thể tạo ra một môi trường tốt hơn có thể được nhìn thấy trên quy mô lớn.
Do đó, nếu chúng ta khôn ngoan – điều đáng buồn là bây giờ chúng ta biết là chúng ta không thể – chúng ta sẽ bắt đầu lại với các quy tắc và quy định mới, cho phép các quốc gia lấy lại bí quyết và kỹ năng riêng của mình, giới thiệu các ngành công nghiệp tiểu thủ sẽ phát triển và phát triển thành một thế kỷ nghệ thuật và thủ công, nơi lao động thủ công được trân trọng hơn tất cả mọi thứ khác.
Việc đóng cửa theo quy định các nhà máy sản xuất trong hai tháng một năm có thể là một phần của kế hoạch này, cũng như các studio sáng tạo tập thể sẽ tạo ra ý tưởng cho một số thương hiệu tại cùng một thời điểm, mang lại một nền kinh tế quy mô với ít tác động xấu đến môi trường.
Các ngành công nghiệp và hoạt động địa phương sẽ có được động lực và các sáng kiến lấy con người là trung tâm sẽ tiếp quản với các hệ thống trao đổi cởi mở, các khu chợ của người nông dân và các sự kiện đường phố, các cuộc thi khiêu vũ và ca hát và óc thẩm mỹ của việc tự làm lấy (DIY – Do It Yourself) sẽ rất nổi trội. Dự đoán tương lai của tôi về Thời đại của người nghiệp dư (Age of the Amateur) dường như đến nhanh hơn nhiều so với dự đoán.
(Theo TheLEADER)
